Jongerentherapie
Op eigen benen staan
Eigen identiteit ontwikkelen
Sociale contacten zijn van belang
Biedt steun, sturing èn inspiratie
Jongeren therapie
In de puberteit verandert er veel. Niet alleen de hersenstructuur en het lichaam veranderen, maar daarmee ook hun gedachten en gevoelens. Ook sociaal-emotioneel gebeurt er van alles. Er wordt veel zelfstandigheid van pubers gevraagd. Sociale contacten met leeftijdsgenoten worden steeds belangrijker. Deze periode zorgt voor spannende uitdagingen en zorgt daarmee ook voor onbekende gevoelens en onzekerheden. Pubers gaan zich losmaken van de ouders en willen zelf graag beslissingen nemen en op hun eigen benen gaan staan.
Tijd van verandering
Al die veranderingen horen bij de nieuwe levensfase en zijn heel normaal. In de puberteit groeien jongeren hard en worden ze geslachtsrijp. Dat kost veel energie. Ze hebben daarom ook veel slaap nodig: ongeveer negen tot tien uur per nacht. Pubers worden later op de dag moe dan jongere kinderen, daarom kunnen ze langer opblijven. Ze moeten dan eigenlijk ook later opstaan om toch negen tot tien uur slaap te krijgen. Dat kan niet, omdat ze op tijd naar school moeten. Een puber slaapt daardoor vaak te weinig.
Een tijd van onbekende gevoelens en onzekerheden
Kenmerkend voor de puberteit
Pubers willen meer experimenteren en daarvoor is vrijheid nodig. Ze willen op hun eigen manier leven en kunnen zodoende botsen met jou als ouder of bijvoorbeeld leerkrachten en trainers.
Met kleding en gedrag zetten pubers zich af en experimenteren ze met de ontwikkeling van hun eigen identiteit.
Pubers denken vooral op korte termijn en dat kan ongerustheid bij de ouders veroorzaken.
Ze kiezen soms een andere volwassene om mee te praten. Onbewust realiseren ze zo het losmakingsproces.
Pubers zijn vaak moe, slapen veel én lang uit & hangen rond op de bank of hun slaapkamer.
Stemmingswisselingen komen vaak voor. Doordat de emotieregulatie opnieuw moet worden afgestemd in navolging van de fysieke ontwikkeling.
Ze krijgen hechtere vriendschappen en de invloed van hun vriendegroep wordt groter dan die van de ouders.
Taken en Vaardigheden 12-16 jaar
Minder afhankelijk worden van de ouders en het bepalen van een eigen plaats binnen de veranderende relaties in het gezin en de familie.
Kennis en vaardigheden opdoen om later een beroep te kunnen uitoefenen en een keuze maken ten aanzien van werk.
Regels kunnen toepassen in nieuwe situaties.
Ondernemen van activiteiten in de vrije tijd en het zinvol doorbrengen van de tijd waarin er geen verplichtingen zijn. Zelf in staat zijn op tijd te kunnen stoppen & compulsief gedrag weten te vermijden.
Zorgdragen voor eigen kamer en spullen. Netjes omgaan met je huisgenoten.
Accepteren dat er instanties en personen boven je gesteld zijn, binnen geldende regels en codes opkomen voor eigen belang.
Zorgen voor goede voeding en een goede lichamelijke conditie, een uiterlijk waar je je prettig bij voelt en het inschatten en vermijden van risico’s.
Contacten leggen en onderhouden, oog hebben voor wat contacten met anderen kunnen opleveren, je openstellen voor vriendschap, vertrouwen geven en nemen, wederzijdse acceptatie.
Smartphone en computer gebruiken, informatie vinden en delen, informatie en berichten wegen, onderscheid tussen de virtuele en de reële werkelijkheid maken, gevaren onderkennen.
Seksualiteit integreren in je persoonlijkheid. Ontdekken wat mogelijkheden, wensen en grenzen zijn in intieme en seksuele relaties bij jezelf en bij anderen.
Normen van verschillende culturen kennen, inschatten welke vaardigheden in welke culturele context passend zijn.
Adolescentie
In deze periode van adolescentie vindt de overgang van jeugd naar volwassenheid plaats. De jongere komt los van het ouderlijk gezag en zoekt zijn weg naar onafhankelijkheid, zelfstandigheid en zelfredzaamheid. De jongere ontwikkelt zijn eigen identiteit met eigen waarden en normen, duidelijke meningen en standpunten.
De emotionele stabiliteit neemt toe in deze periode. Studie- en beroepskeuze, werk en op eigen benen komen te staan, staan in deze periode centraal. Ze moeten Ze ontwikkelen financiële onafhankelijk worden, gaan op kamers en leren zelfstandig een huishouden te voeren.
Ook worden duurzame vriendschappen en (intieme) relaties aangegaan.
Taken en Vaardigheden 16-23 jaar
Regels kunnen toepassen in nieuwe situaties.
Een opleiding afronden met een diploma en/of arbeidskwalificatie, een baan vinden, omgaan met collega’s en leidinggevende;
Zorgdragen voor je eigen kamer en spullen, omgaan met huisgenoten, zoeken van en zorgdragen voor een plek waar je goed kunt wonen.
Zelf zorgdragen voor voldoende financiële middelen
Vanuit zelfstandigheid contact met ouders en andere familieleden opnieuw vormgeven.
Leren omgaan met andere of tegenstrijdige verwachtingen van gezin en omgeving en inschatten welke vaardigheden in welke culturele context passend zijn.
Contacten opbouwen en onderhouden, duurzame vriendschappen aangaan waarbij de kwaliteit van de vriendschappen belangrijker is dan het aantal (online) vrienden.
Aangaan van relaties en ervaring opdoen met relaties.
Ondernemen van activiteiten in de vrije tijd en het zinvol en prettig doorbrengen van de tijd waarin je geen verplichtingen hebt.
De weg weten en voor jezelf opkomen ten aanzien van allerlei instanties en regels waarmee je als meerderjarige te maken krijgt.
Zelfstandig zorgdragen voor een goede lichamelijke conditie, goede voeding en het inschatten en vermijden van risico’s.
Wat kun je doen als ouder?
Het is belangrijk om je kind aan te moedigen om zich onafhankelijk te gedragen en zelf initiatieven te nemen. Conflicten horen er ook bij. Het is goed dat je grenzen blijft stellen, maar vooral open praten met je kind is in deze fase nodig. Het bieden van steun, sturing en inspiratie zijn van wezenlijk belang.
Als jongerentherapeut of pubercoach begeleid ik pubers, jongeren en hun ouders in deze soms woelige periode. Samen kunnen we op zoek gaan een nieuw evenwicht tussen jou en je puber. Waar kun je je kind meer vrijheid geven en je toch verbonden voelen met elkaar.
Lukt het jullie om op eenvoudige wijze uit te spreken hoe je je voelt en wat je anders zou willen zien? Wederzijds vertrouwen en verbinding spelen een belangrijke rol in dit proces.
De puberteit is ook een fase waarin de verbinding met je kind verdiept kan worden. Het is laveren tussen begrenzen en luisteren naar de behoeftes van je kind.
Wederzijds vertrouwen en verbinding
Op zoek naar de nieuwe balans
Door alle grote veranderingen die pubers en jongeren meemaken, kan de balans zoekraken en de disbalans te groot worden. Er ontstaan klachten die niet vanzelf weggaan.
Hier kun je denken aan angsten, paniekaanvallen, nachtmerries, depressie bij pubers, automutilatie (snijden, krassen of een andere manier om jezelf te beschadigen) of gedachtes aan zelfmoord. Ook motivatieproblemen, somberheid of onzekerheid zijn vraagstukken waarmee je terecht kunt bij mij in de praktijk.
Veel van deze disbalans wordt veroorzaakt door denkfouten, gedachtes die niet helpend of bruikbaar zijn of een overweldigende gebeurtenis. Pubers kijken kritisch naar zichzelf. Ze raken van binnen uit, uit balans en ze zijn gevoelig voor signalen vanuit de omgeving. Dit kan gevoelens van onzekerheid veroorzaken, of vluchtgedrag. Echter ook opstandig of stoer gedrag.
In de coaching of therapie onderzoek ik samen met de puber of jongere hoe het nu in elkaar zit met wat er allemaal gebeurd. Zo kan de puber inzicht en samenhang gaan zien van zijn gedachtes, gevoelens en gedrag, in samenhang met zijn omgeving.
Bij tussenevaluaties bespreken we dit en geef ik ouders tips en adviezen, om je puber hierbij verder te ondersteunen. Maar ik geef ook begeleiding aan de ouders over hoe zij mee kunnen ontwikkelen in de rol die zij hebben naar hun kind toe. Het thema loslaten èn kijken naar jezelf door de ruimte die er ontstaat, komen dan aan bod.
Belangrijk is de privacy van je puber of jongere! De puber beslist wat er wel of niet inhoudelijk gedeeld wordt bij de evaluatiegesprekken.
Het behandelplan
Het behandelplan dat we samen op maat maken en schrijven wordt het uitgangspunt van de therapie. Het kan zijn dat de puber een ander doel omschrijft, dan jullie als ouders. Dat is oké! Ik begeleid beide doelen. Daar waar nodig kan ik de mentor van school betrekken bij de begeleiding.
In het behandelplan beschrijf ik ook welke interventies ik ga gebruiken. Ik leg jullie iedereen uit wat ze betekenen. Een vast onderdeel van de behandeling is psycho-educatie: ik geef dan uitleg en voorlichting over het probleem, ziektebeeld of klacht. Hierdoor ervaar je een afname van je klachten.
Door inzichten te krijgen in je klacht, snap je ook wat er met je aan de hand is. Dan kun je nieuw gedrag gaan leren en oefenen. De therapie is een keer per week. Tussen twee afspraken in, maak je huiswerkopdrachten. Het is belangrijk dat je je dagelijks inzet om je tegenwerkende gedachtes en gedrag te bewerken. De therapie is gestructureerd en we maken steeds aan het begin van de sessie een agenda, zodat je precies weet waar je aan toe bent. We toetsen je vooruitgang doorlopend en verankeren alle behaalde resultaten. Dit is voor jou ondersteunend en helpt terugval te voorkomen. De therapie heeft zo een duidelijk begin én een einde!